Zer egin dugu maiatzan?
Maiatzaren 3an, Urduñako azoka ekologikoan izan ginen; 15ean, berriz,
Karrantzako San Isidro egunekoan.
|
|
Barakaldoko familia bat etorri zitzaigun bisitan maiatzaren 3an. Gero, 10ean,
Bilboko eta inguruko talde bat etorri zitzaigun.
|
|
Azkenik, 31n, Bilboko lagunen talde bat egon zen gurekin.
|
|
Eguraldia dela eta
Eguraldia aurreko hileotan bezain aldakorra izan da maiatzean, tenperatura-
gorabeherekin (eguneko maximoak 13.5-24ºC artean egon ziren, eta
minimoak 3.5-12ºC artean). Egun eguzkitsuak egon ziren, baina gehienetan
ostarteak izan ziren, batzuetan euri finarekin. Guztira, euri gutxi erori zen
(36 litro) azken egunak arte, gero beste hainbeste (40 bat litro) erori zen.
Egun batzuetan, hego-haize bortitza ibili zen.
|
Leire, Oiardo herri arabarrekoa, ikasturte bukaerako praktikak egiten ibili zen (Arkauteko Nekazaritza Eskolan egiten dituen agroekologia ikasketetakoak), abeltzaintzan zein gaztagintzan. Zortea opa diogu. |
|
|
Hileko lorea: Poligala arrunta Polygala vulgaris.
|
|
Espezie hau Europa osoan dago. Baditu hainbat hizkuntzatan dituen
izenekin loturiko pasadizoak: esaterako, antzina amaren esnearen isuria
areagotzeko erabiltzen omen zen... horregatik esaten zaio ingelesez
“milkwort”, hau da, “landare ona esnerako”. Eskandinavian, berriz,
“Freyjaren ilea” deitzen zen, eta Freyja, besteak beste, maitasunaren,
sexualitatearen, ugalkortasunaren eta edertasunaren jainkoa zen.
Kristautasuna iritsi zenean, izena aldatu zioten landareari, Ama Birjinarekin
lotzeko. Irlandan erabiltzen duten izen arrunta, “lau ahizpa”, loreak izan
ditzakeen lau koloreetatik datorkio: urdina, morea, purpura eta, tarteka, zuria.
|
|
Zer jan dute behiek?
Behiak bazkatzera irten ziren zenbait egunetan. Apirilean bezala, behien
bazka belarrez, belar-siloz, alpapa lehorrez eta bi kilo pasatxo pentsuz (behi
eta eguneko) osatu genuen. Behi lehorrek, txekorrek eta txahalek ia egunero
bazkatzen jarraitzen dute. Behi bat torka batean kateatuta geratu zen, torka
batzuek dakarten arriskuaren oroigarri. Baserrian etengabe egin beharreko
lanetako bat torka arriskutsuak behar bezala hesituta mantentzea da.
|
|
Egun eguzkitsu eta beroagoak baliatuta, beste silo-bola sorta bat egin ahal
izan genuen.
|
|
|
|
|
|
|
Batzuetan mekanikarien lana egin behar dugu. |
|
Baratzea martxan daukagu, nahiz eta ohi baino beranduago, eguraldi
aldakor eta ezohikoa kontuan hartuta. Arazoak ditugu zenbait satorrekin,
euren tunelak egitean behin eta berriz altxatzen dizkigutelako zenbait
landare.
|
|
|
Aurten, suge dezente ikusten ari gara, batik bat nanoak (Anguis fragilis),
baina baita Iparraldeko suge leun (Coronella austriaca) hau ere.
Askotan biperekin nahasten da, baina bipera ez da.
|
|
|
|
Baratzeko konpostean musker berde hau topatu genuen (Lacerta
viridis).
|
|
Urtero lez, tximeleta desberdinak ikusten ari gara gaztandegiko paretan,
larreetan eta baserrian. Maiatzean, plusia (Autographa gamma,
neurtzailea izenarekin ere ezaguna) ikusi genuen; tximeleta horien
populazioaren zati handi bat iparralderantz joan ohi da udan, eta udazken/
neguan itzuli hegoaldera (hil egiten dira izozteekin).
|
|
Calliteara pudibunda ere ikusi dugu, zuhaitz kaduzifolioen hostotzaz
elikatzen den tximeleta, bereziki sahatsez, haritzez, elorriez eta urkiez.
Tximeleta hori egoten da Karrantzan oro har, eta Vista Alegre
baserrian ere, zuhaitza mota hori eta zuhaixka ugari isolatuta edo
zuhaiztietan mantendu direlako.
|
|
Zenbait koleoptero ere ikusi ditugu, baina ez diegu izenik jarri. Inork
informazioa eman ahal izango baligu, asko eskertuko genioke.
|
|
Hileko errezeta |
Porruak jogurt-saltsan |
2 koilarakada limoi zuku
Limoi erdiaren azal birrindua
Perrexila eta ezkaia (nork bere gustura)
Gatza eta piperbeltza
Bi kikara eta erdi ur
4 porru zatikatu
Saltsa:
300 g jogurt natural
koilarakadatxo 1 mustarda (kontuz alergiekin)
4 gorringo (irabiatuak)
Gatza eta piperbeltza
koilarakada 1 limoi zuku
Sartu lehenengo bost osagaiak lapiko batean eta berotu poliki irakin arte;
utzi motel irakiten 10 minutuz. Iragazi.
Erantsi zatikaturiko porruak, berotu poliki eta irakin motel 10-15 minutuz,
porruak bigun baina desegiten ez direla egon arte.
Bitartean, egin saltsa osagai guztiak lapiko batean sartuz eta, irakin arte
berotuz, 10-15 minutuz etengabe irabiatuz, loditu arte. Bota saltsa porruen
gainera eta jan bero.
|
Hilabete honetan hiru txekor jaio dira
Esnearen kalitatea
|
Parametroa
|
Emaitza
|
|
Emaitza onena
|
|
Primarako emaitza
|
Gantza
|
3,74
|
|
>3,70
|
|
>3,70
|
Proteina
|
3,26
|
|
>3,10
|
|
>3,10
|
Bakteriologia
|
11.000
|
|
<10.000
|
|
<100.000
|
Zelula somatikoa
|
328.000
|
|
150.000
|
|
<400.000
|
|
|